İstanbul’da, herhangi bir küçük sarsıntıyla bile yıkılma riski taşıyan yaklaşık bin 200 tabut bina bulunmaktadır. Ayrıca, 2000 öncesinde inşa edilen ve riskli olarak kabul edilen yaklaşık 800 bin bina da mevcuttur. Bu durum milyonlarca İstanbullunun deprem sonrası evlerine girmekte korku yaşamasına neden olmaktadır.
Öncelikli olarak, tabut binalar ve büyük bir deprem durumunda yıkılma riski taşıyan eski yapılar için önerilen çözüm kentsel dönüşümdür. Ancak, kentsel dönüşüm süreci birçok engelle karşılaşmaktadır ve İstanbul’da birçok noktada sürecin tıkandığı görülmektedir.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Kurucu Başkanı Ali Güvenç Kiraz, kentsel dönüşümde karşılaşılan iki temel sorunu belirtmektedir. Bu sorunlardan ilki, sürecin yönetimindeki tıkanıklıklardır. İkincisi ise yargılama süreçleridir. Uzmanlar, İstanbul için deprem konusunda milli bir seferberlik çağrısı yapmaktadırlar.
Şehir Plancısı Prof. Dr. Murat Yalçıntan ise, “İstanbul deprem master planı; hangi bölgelere öncelik verilmesi gerektiği, hangi bölgelerdeki yapıların yenilenmesi gerektiği gibi konuları belirleyerek riskin azaltılabileceğini” ifade etmektedir. Uygulanacak kentsel dönüşüm modeli konusunda farklı öneriler olsa da genel bir çağrı olarak “bina bazında değil ada bazında dönüşüme gidilmesi gerektiği” vurgulanmaktadır.
Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, dönüşüm sürecinin bina bazında değil ada bazında olması gerektiğini belirtmektedir. Ayrıca, “Bugün dahi deprem olmadan bile bir yerden bir yere gidilmesinin zorluğu nedeniyle trafik karmaşasının olduğunu” ifade etmektedir. Tüysüz, bu karmaşanın giderilmesi ve şehrin yeniden planlanması gerektiğini dile getirmektedir.
İstanbul’da bulunan binlerce riskli binanın kentsel dönüşüm ile yenilenmesi gerekmektedir. Ancak, sürecin engellerle dolu olması ve farklı uzmanların önerileri doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir. Ada bazında dönüşüm sağlanarak, şehirdeki risklerin azaltılması ve depreme karşı daha güvenli bir yapılaşmanın sağlanması önem arz etmektedir.
