Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye Altın Çağ Partisi, Ülkem Partisi, Kuvayi Milliye Partisi, Sevgi ve Saygı Partisi ile Yenilik Partisi’nin 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin kesin hesaplarının incelenmesi sonucunda, mali denetim kararını Resmi Gazete’de yayımladı. Yapılan incelemeler neticesinde bu partiler hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmasına oybirliğiyle karar verildi.
Yasal Sürecin Dayanağı ve İnceleme Bulguları
AYM’nin kararında, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74. maddesine atıfta bulunularak, siyasi partilerin kesin hesaplarını Anayasa Mahkemesi’ne sunma zorunluluğuna dikkat çekildi. Kanunun ilgili maddesi, partilerin genel merkez ve taşra teşkilatlarına ait mali belgelerin, her yıl haziran ayı sonuna kadar AYM ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletilmesini şart koşuyor.
Ancak yapılan incelemelerde, Sevgi ve Saygı Partisi’nin 2021 yılı, Kuvayi Milliye Partisi’nin ise 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin kesin hesap raporlarının birçok eksiklik içerdiği tespit edildi. AYM tarafından incelenen raporda, partilerin herhangi bir gelir ya da gider beyanında bulunmadığı ve faaliyetlerini sürdürdükleri binaların giderlerine ilişkin herhangi bir kayıt sunulmadığı belirtildi. Ayrıca, partilerin kira, elektrik, su ve kırtasiye gibi giderlerinin olmamasının, belgelerin doğruluğu konusunda şüphe oluşturduğu ifade edildi.
Bu eksiklikler, partilerin Anayasa Mahkemesi’ne hesap verilebilir şekilde belge düzenine uymadığı ve gelir-gider beyanlarını usulüne uygun şekilde gerçekleştirmediği anlamına geliyor. Bu durum, 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesi çerçevesinde inceleme ve denetimi engelleme olarak değerlendirilerek suç duyurusuna konu edildi.
Diğer Partilerdeki Usulsüzlükler
Ülkem Partisi’nin 2021 yılı, Türkiye Altın Çağ Partisi’nin 2021 ve 2022 yılları ile Yenilik Partisi’nin 2021 yılı kesin hesap raporları da detaylı bir şekilde ele alındı. İncelemelerde, bu partilerin sunduğu belgelerin yetkili organlar tarafından onaylanmadığı ve resmi denetime uygun olmadığı belirlendi. Ayrıca, mali tabloların birleştirilmediği ve onaylandığına dair herhangi bir belgenin sunulmadığı tespit edildi.
AYM’nin raporunda, bu partilerin 2820 sayılı Kanun’un 69, 70 ve 74. maddelerine aykırı davrandığı vurgulandı. Kanuna aykırı olarak kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, gelir ve giderlerin usulsüz bir şekilde gerçekleştirilmesi ve incelemeyi engelleyen eylemler nedeniyle bu partiler hakkında da suç duyurusunda bulunulmasına karar verildi.
Sonuç ve Hukuki Süreç
Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar, siyasi partilerin mali denetim süreçlerindeki şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. AYM’nin aldığı bu karar, siyasi partilerin mali düzenlemelere uygun hareket etmesi ve yasal sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Kararın ardından, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, ilgili partiler hakkında gerekli hukuki süreci başlatacak. Bu süreç, siyasi partilerin mali yükümlülüklerini yerine getirme konusundaki hassasiyetin artmasına katkı sağlayabilir.
